Δεν είναι δύσκολο να συνδεθούν δύο άτομα συναισθηματικά, είναι όμως πολύ δύσκολο να διατηρηθεί αυτό γιά πολύ καιρό χωρίς να δημιουργηθούν σοβαρές προστριβές και συγκρούσεις μεταξύ τους. Η ζωή ενός ζευγαριού μοιάζει με την πορεία δυό ανθρώπων στον ίδιο δρόμο, με τον ίδιο βασικό σκοπό, αλλά με σύγχρονη αλληλοϊκανοποίηση δικαιολογημένων ατομικών απαιτήσεων και εκπλήρωση δευτερεύουσας σημασίας σκοπών και προσωπικών επιδιώξεων του καθενός απ΄αυτούς. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να υπάρχει συνεχώς αρμονική συνεργασία μεταξύ τους. Τι, όμως, ακριβώς σημαίνει συνεργασία; Συνεργασία για ένα ζευγάρι σημαίνει ότι ο άντρας και η γυναίκα προσφέρουν τα ταλέντα και τις ικανότητες τους για την επιδίωξη ενός κοινού σκοπού. Χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους, τα φυσικά χαρίσματά τους και όλες τις δυνάμεις τους για να πετύχουν κάτι που μόνος του ο καθένας τους δεν θα μπορούσε εύκολα να το πετύχει. Συνεργασία στην ανατροφή των παιδιών, συνεργασία στη ρύθμιση των υποθέσεων και στη λύση των προβλημάτων της οικογένειας, συνεργασία στην οικονομική διαχείρηση και στήριξη του σπιτιού, συνεργασία στον προγραμματισμό, συνεργασία στις κοινωνικές τους σχέσεις κι επαφές, συνεργασία στην αντιμετώπιση εξωτερικής απειλής και τόσα άλλα. Για να μπορέσει όμως να γίνει κατορθωτή μιά καλή συνεργασία, θα πρέπει να είναι ξεκαθαρισμένος ο ρόλος του καθενός μέσα στην οικογένεια. Άλλος ο ρόλος του άντρα και άλλος ο ρόλος της γυναίκας. Αν αντιστραφούν οι όροι τα πράγματα δε θα πάνε καλά. Αν η κοπέλα σκέφτεται, κάποτε μάλιστα πριν ακόμα παντρευτεί, το πώς θα βάλει σ΄εφαρμογή το σχέδιό της ν΄απομακρύνει τον άντρα της απ΄τους δικούς του, στηρίζει σε λανθασμένη βάση την οικογένειά της. Όταν, σ΄άλλες περιπτώσεις, η γυναίκα προσπαθεί και τελικά κατορθώνει να πάρει το χαλινάρι του σπιτιού στο χέρι της, όσο κι αν καμαρώνει ότι ο άντρας της κάνει ό,τι εκείνη του προτείνει, κάνει μεγάλο λάθος. Όταν από την άλλη πλευρά, ο άντρας, επειδή έτσι τον βολεύει καλύτερα, παραμελεί να σταθεί εκεί που πρέπει, αδιαφορεί για τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του στη δουλειά και στο σπίτι, ας μην αυταπατάται. Οι συνέπειες δε θ΄αργήσουν να εμφανιστούν. Ο καθένας μέσα στην οικογένεια θα πρέπει να ξέρει ποιά είναι η θέση του μέσα σ΄αυτήν. Η Αγία Γραφή έχει πολύ καλά καθορίσει το ρόλο του άντρα και της γυναίκας μέσα στην οικογένεια.
Η θέση του άντρα μέσα στην οικογένεια.
«Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας σας καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την Εκκλησία» (Εφεσ. ε΄25). Αλλά πώς ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία; Ο Χριστός για την εκκλησία Του παραιτήθηκε από δικαιώματα και εξουσίες που είχε, καθώς κι απ΄τη δόξα που Τόν περιέβαλε, ταπείνωσε τον εαυτό Του και πήρε μορφή δούλου, υπηρέτησε με αυτοθυσία και τέλος, θυσιάστηκε για την Εκκλησία Του. Κι ακόμα και τώρα φροντίζει για τους δικούς Του, τους προστατεύει και τους αγιάζει για να τους φέρει τέλειους στη δόξα Του. Τέτοια αγάπη θα πρέπει να δείχνουν οι άντρες στις γυναίκες τους. Αγάπη με ταπεινή καρδιά και όχι εγωκεντρική γιατί τότε δεν είναι αγάπη. Είναι συμφέρον του άντρα. Αγάπη που υπηρετεί, που κοπιάζει, που μοχθεί, που φτάνει στο σημείο να θυσιαστεί για το καλό της γυναίκας του. Που αγωνίζεται για να δημιουργήσει μιά άνετη ζωή για την οικογένειά του καί μιά ευλογημένη πνευματική ατμόσφαιρα στο σπίτι του. Αγάπη που εκδηλώνεται με στοργή, φροντίδα και προστασία της γυναίκας του. Όταν αγαπάς κάποιον φροντίζεις να μήν τον στενοχωρείς και να μήν τον πικραίνεις. Όταν αληθινά αγαπάς κάποιον, δεν μπορείς συγχρόνως να τον τυραννάς. Οι άντρες οφείλουν ν΄αγαπούν τόσο πολύ τις γυναίκες τους όσο πολύ αγαπούν το ίδιο τους το σώμα. Πρέπει μ΄άλλα λόγια, ο άντρας να θεωρεί τη γυναίκα του σάν ένα κομμάτι του εαυτού του και να φροντίζει γι΄αυτήν όπως φροντίζει γιά τον ίδιο του τον εαυτό. Η θέση, τέλος, το άντρα σαν «κεφαλής της γυναίκας του» είναι θέση ευθύνης για την προστασία και ευημερία της. Δε σημαίνει κυριαρχία, αλλά ηγεσία. Δεν είναι θέση εξουσίας, όπως την αντιλαμβάνονται μερικοί, αλλά καθοδήγησης της γυναίκας και των παιδιών του. Ο άντρας έχει την ευθύνη να σκεφτεί και με τη βοήθεια της γυναίκας του να προγραμματίσει και ν΄αποφασίσει αναλαμβάνοντας τις ευθύνες για τις συνέπειες. Είναι υποχρεωμένος ακόμα, ν΄αξιολογεί σωστά τα δεδομένα και να προσπαθεί να προβλέψει τις μελλοντικές εξελίξεις. Σαν τον πλοίαρχο που κατευθύνει το καράβι του, ο άντρας έχει την ευθύνη να καθοδηγεί σωστά τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Από την πτώση και μέτα, ο άντρας είναι υποχρεωμένος να εργάζεται σκληρά για να μπορεί ν΄αποκομίζει από την καταραμένη γη τα αγαθά που χρειάζεται η οικογένεια του. Σε όλη αυτή τη προσπάθεια, η γυναίκα του πρέπει να σταθεί βοηθός του σε στενή και αρμονική συνεργασία μαζί του. Ο ρόλος λοιπόν του άντρα είναι να περιβάλλει μ΄αληθινή αγάπη τη γυναίκα του και να φροντίζει για την όσο το δυνατόν καλύτερη διαβίωση της. Ο απόστολος Παύλος γράφει: «Εάν τις δεν προνοεί περί των εαυτού και μάλιστα των οικείων του, ηρνήθη την πίστην και είναι απίστου χειρότερος» (Α’ Τιμ. ε΄8).
Η θέση της γυναίκας μέσα στην οικογένεια.
«Αι γυναίκες υποτάσσεσθε είς τους άνδρας σας καθώς είς τον Κύριον» (Εφεσ. ε΄22). Ο ρόλος της γυναίκας μέσα στην οικογένεια είναι ρόλος υποταγής στον άντρα της που με την αγάπη του την καλύπτει, την προστατεύει, τη φροντίζει και αγωνίζεται καθημερινά για να τροφοδοτεί το σπίτι με τα απαραίτητα αγαθά γιά μιά άνετη υλική ζωή σ΄ένα ευχάριστο οικογενειακό περιβάλλον. Ο άντρας της, είναι γι΄αυτήν ό,τι το κεφάλι γιά το σώμα. Εκείνο κατευθύνει ενώ το σώμα υπακούοντας στην κατευθυντήρια γραμμή και στις εντολές που φτάνουν απ΄το κεφάλι, εκπληρεί τον ρόλο του. Με τη στενή και αρμονική συνεργασία του όλα τα προβλήματα λύνονται και όλες οι υποθέσεις φτάνουν σε αίσιο τέλος. Αν οι όροι αυτοί αλλάξουν και διαταραχτεί η ισορροπία μέσα στην οικογένεια, τα πράγματα δε θα πάνε καλά. Αν στην περίπτωση του ανθρώπινου οργανισμού η καρδιά αρχίσει να λειτουργεί πιό γρήγορα από τον κανονικό ρυθμό, επεμβαίνει το κεντρικό νευρικό σύστημα και μ΄έναν αυτόνομο μηχανισμό του ξαναφέρνει την καρδιά στο φυσιολογικό ρυθμό λειτουργίας της. Κι αυτό γίνεται για το καλό όχι μόνον του εγκεφάλου αλλά και της ίδιας της καρδιάς. Γιατί αν η καρδιά αρνηθεί να υπακούσει και αυτοματοποιηθεί θα κάνει ζημιά όχι μόνο στον εγκέφαλο που θα διαταραχτεί η κυκλοφορία του αίματος μέσα του και φυσικά κι ο μεταβολισμός του, αλλά και στον ίδιο τον εαυτό της. Η θέση λοιπόν της γυναίκας είναι θέση υποταγής στον άντρα της. Υποταγής όμως όχι αναγκαστικής, αλλά εκούσιας. Υποταγή όχι με βαρειά καρδιά αλλά με προθυμία. Υποταγή από αγάπη στόν άντρα της. Υποταγή μ΄ευχαρίστηση. «Χαίρω ώ Θεέ να εκτελώ το θέλημα σου» λέει ο Δαβίδ σ΄έναν ψαλμό του (Ψαλμ. μ΄ 8). Όπως ο κάθε χριστιανός καλείται με χαρά να υποταχτεί και να εκτελέσει το θέλημα του Θεού στη ζωή του, έτσι και η γυναίκα οφείλει με χαρά να υπακούει και να εκτελεί το θέλημα του άντρα της. Όπως εκείνος από αγάπη αγωνίζεται γι΄αυτήν έτσι κι εκείνη οφείλει να υποταχτεί με αγάπη και αφοσίωση σ΄αυτόν. Ο ρόλος, ακόμα, της γυναίκας είναι «βοηθός όμοιος» με τον άντρα της. Ο Θεός τη δημιούργησε σαν ένα απαραίτητο συμπλήρωμα του άντρα. Βοηθός σημαίνει στενός συνεργάτης. Ο άντρας της είναι ο αρχηγός της που έχει και την ευθύνη να παίρνει, με τη βοήθειά της, τις αποφάσεις. Εκείνη δίπλα του του συμπαραστέκεται πιστά και με την απόλυτη προσφορά της οι αποφάσεις παίρνουν σάρκα και οστά. Ο ρόλος της είναι το ίδιο αξιόλογος όσο και του άντρα της, μόνο που είναι διαφορετικός. Εκείνος έχει την ευθύνη ν΄αποφασίζει και να κατευθύνει, όχι εκείνη. Ο Θεός, όπως είπαμε, δημιούργησε τη γυναίκα βοηθό όμοια με τον άντρα. Εκείνη, η πρώτη γυναίκα, ξεχνώντας το ρόλος της, προχώρησε σε κάτι που δεν ήταν δική της αρμοδιότητα. Εκείνη ήταν βοηθός, ο άντρας της έπρεπε να αποφασίζει. Εκείνη, όμως, χωρίς να σκεφτεί να τον συμβουλευτεί, μιά που στο κάτω κάτω ήταν και μεγαλύτερος της, πήρε την απόφαση να δοκιμάσει απ΄τον απαγορευμένο καρπό. Σαν αποτέλεσμα, ήρθε η πτώση. Για να μην επαναληφτεί αυτό στο μέλλον, ο Θεός περιόρισε τις εξουσίες της. Ενώ πριν από την πτώση είχε πει ότι η γυναίκα θα είναι «βοηθός όμοιος» με τον άντρα, μετά είπε: «Πρός τον άνδρα σου θέλει είσθαι η επιθυμία σου και αυτός θέλει σε εξουσιάζει» (Γέν. γ΄15). Το τελευταίο δεν ακούγεται συχνά σήμερα. Για να το λέει όμως ο αδιάψευστος Λόγος του Θεού, έτσι πρέπει να είναι. Θα είσαι, όχι μόνο σαν βοηθός στον άντρα σου, αλλά θα αποβλέπεις σ΄αυτόν και αυτός θα σε εξουσιάζει. Όσο κι αν αυτό δεν ακούγεται ευχάριστα από ορισμένες γυναίκες σήμερα, είναι μιά πραγματικότητα. Όλη η προσοχή της, όλο της το έιναι, κι όλες της οι προσπάθειες θα πρέπει ν΄αποβλέπουν στον άντρα της, εφόσον, φυσικά, αυτός ακολουθεί το δρόμο του Θεού. Η θέση της είναι θέση υποταγής και προσκόλλησης στον άντρα της που με αγάπη τη φροντίζει και την καθοδηγεί. Όταν η γυναίκα συνειδητοποιήσει το ρόλο της κι αποφασίσει να τον ακολουθήσει, οι κίνδυνοι να παρακούσει, να μήν υπακούσει στη φωνή του Θεού ή να παρασυρθεί, εκμηδενίζονται. Η γυναίκα, τέλος, που πλησιάζει στο γάμο με ξεκαθαρισμένο μέσα της το ρόλο που πρέπει να παίξει, ρόλο υποταγής και βοηθού, θα μπορέσει αργότερα να προσφέρει υποστηρικτική καθοδήγηση στόν άντρα της, όταν αυτός τη χρειαστεί.
Συνεργασία για κοινή πορεία.
Απ΄ τη στιγμή που στο μυαλό του άντρα και της γυναίκας έχει ξεκαθαριστεί ο ρόλος του καθενός μέσα στην οικογένεια, χρειάζεται συνεχώς μιά καλή συνεργασία γιά να μπορέσουν να τον εκπληρώσουν. Γιατί η οικογένεια εκπληρεί το σκοπό της και βαδίζει με ασφάλεια μόνο όταν τηρούνται οι όροι. Έτσι μόνο θα μπορέσουν να πορευτούν στον ίδιο δρόμο και να πετύχουν το σκοπό που έχουν βάλει για την οικογένειά τους. Διαφορετικά, αργά ή γρήγορα, θ΄αρχίσει η απόκλιση, η ψυχική απομάκρυνση κι η οριστική, φανερή ή καλυμμένη, διάλυση της οικογένειάς τους. Συνεργασία, είπαμε, σημαίνει υποταγή σε μιά κοινή προσπάθεια. Αυτό όμως ίσως απαιτήσει στέρηση κάποιας ατομικής πρωτοβουλίας, εγκατάλειψη κάποιας προσωπικής φιλοδοξίας, μή ικανοποίηση κάποιας επιθυμίας και πλήρη αφιέρωση σε κάποια άλλη προσπάθεια, ισως όχι τόσο ευχάριστη. Αυτό δέν το έχουν συνειδητοποιήσει αρκετοί, και εδώ σκοντάφτουν τα περισσότερα ζευγάρια.
Μερικά ενδιαφέροντα περιστατικά:
1. O Μιχάλης με τα ηλεκτρονικά του.
Μιχάλη ονομάζουμε έναν άντρα 45 ετών, δημόσιο υπάλληλο, με γυναίκα και δύο παιδιά της εφηβικής ηλικίας. Επειδή ο Μιχάλης από μικρός ήθελε, δεν κατόρθωσε όμως να γίνει ηλεκτρονικός, ασχολείται όλες τις ελεύθερες ώρες του με τα ραδιοηλεκτρονικά συγκροτήματα, ενισχυτές, πομπούς και δέκτες, κλεισμένος στο εργαστήρι του. Ο μισθός του είναι αρκετός για την οικογένεια του που διαθέτει και ιδιόκτητη κατοικία κι αυτό τον ικανοποιεί. Σαν αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του δεν έχει καμιά ψυχική επαφή όχι μόνο με τα παιδιά του αλλά και με τη σύζυγό του. «Θα τον χώριζα», λέει η γυναίκα του, «αλλά τί να κάνω. Σκέφτομαι τα παιδιά μου».
2. Η Γεωργία με το μαγαζί της.
Η Γεωργία, έτσι ονομάζουμε μιά γυναίκα 45 ετών, παντρεμένη και με δύο παιδιά τηε δεύτερης εφηβικής ηλικίας. Πρίν 7-8 χρόνια και ενώ η οικονομική κατάσταση της οικογενείας της ήταν καλή, η Γεωργία αποφάσισε ν΄ανοίξει μαγαζί, γιατί δεν την χωρούσε το σπίτι. Αισθανόταν την ανάγκη να κάνει κάτι το δικό της. Δεν την ικανοποιούσε ο ρόλος της στο σπίτι. Μετά από λίγα χρόνια αναγκάστηκε να κλείσει το μαγαζί γιατί δεν πήγαινε καλά. Από πέρισυ ήδη, είχε πολλά προβλήματα και μεγάλες δυσκολίες με τα παιδιά της. Το ερώτημα είναι: Θα είχε άραγε τα ίδια προβλήματα, και στην ίδια ένταση, αν εκτιμούσε περισσότερο το ρόλο της στο σπίτι και δεν εγκατέλειπε, αφού, εξ΄άλλου δεν υπήρχε και σοβαρός λόγος, για τόσες ώρες τα παιδιά της;
3. Η Σοφία με τις σπουδές της.
Σοφία ονομάζουμε μιά νεαρή γυναίκα, παντρεμένη, με δύο μικρά παιδιά, που αποφάσισε, ενώ είχε φτάσει τα 25 χρόνια, να προχωρήσει σε ανώτερες σπουδές. Το όνειρό της ήταν να σπουδάσει κάτι το χρήσιμο και να το εξασκήσει στη ζωή της. Μιά που πρίν παντρευτεί δεν είχε κατορθώσει να το πετύχει, σκέφτηκε ότι δεν ήταν αργά να το ξεκινήσει, έστω και τώρα. Ο άντρας της είχε ήδη πιαστεί, και οικονομικό πρόβλημα όχι μόνο δεν υπήρχε αλλά μπορούσαν να ζήσουν και με αρκετή άνεση. Στην επιθυμίας της αυτή ο άντρας της δεν έφερε αντίρρηση, το είδε μάλιστα και με καλό μάτι. Ίσως επειδή κι εκείνος δεν είχε τις ευκαιρίες να σπουδάσει, ενδόμυχα είχε την εντύπωση ότι στο πρόσωπο της γυναίκας τους θα κατόρθωνε αυτό που ο ίδιος δεν το είχε κατορθώσει. Η γυναίκα του, πραγματικά, με πολλές προσπάθειες κατόρθωσε να σπουδάσει αυτό που ήθελε, και άρχισε να εργάζεται σε αρκετά καλή δουλειά. Τώρα θα ρωτήσει δικαιολογημάνα κάποιος: Τι έγινε με τα παιδιά; Δεν ξέρω και ούτε θέλησα να μάθω. Το μόνο που έκανα ήταν να προσπαθήσω να εξηγήσω στο σύζυγο ότι όλη η υπόθεση ήταν στηριγένη σ΄ένα μεγάλο λάθος. Ο σύζυγος δεν μπόρεσε, δυστυχώς, ν΄αντιληφτεί αυτά που του έλεγα. Τώρα η οικογένεια αυτή είναι διαλυμένη.
4. Η Ασπασία με την ψυχολογία της.
Η σαρανταπεντάχρονη, περίπου, κυρία που την αποκαλούμε Ασπασία, είναι μιά παντρεμένη γυναίκα, με καλό σύζυγο, με δύο παιδιά και με κάποια οικονομική άνεση. Πρίν μερικά χρόνια, ίσως επειδή διάβασε μερικά βιβλία ψυχολογίας, και επειδή αισθανόταν ότι οι γνώσεις της και οι ικανότητές της μέναν αχρησιμοποίητες, αυτοδιόρισε τον εαυτό της ειδικό για τα προβλήματα των παιδιών, κι επειδή είχει κι αρκετές γνωριμίες, άρχισε ν΄ασχολείται με τη διδασκαλία παιδιών, κι ακόμα ανάλαβε από μόνη της και χωρίς να της έχει προταθεί, τη βοήθεια προβληματικών καταστάσεων ορισμένων παιδιών της εφηβικής ηλικίας. Εγκατέλειπε σύζυγο και παιδιά για να βοηθήσει ξένα παιδιά. Τόσο αψυχολόγητα φερόταν, που έφτασε στο σημείο να δυσφημεί, ασυνείδητα ίσως, κι αυτόν το σύζυγό της, ακόμα και τα παιδιά της. Τι θα γίνει με την οικογένειά της, δεν το ξέρω. Εκείνο όμως που ξέρω είναι ότι στην προσπάθεά της να βοηθήσει προβληματικά παιδιά, τα έκανε κυριολεκτικά θάλασσα. Η αναστάτωση που έφερε και το κακό που δημιούργησε δεν περιγράφονται. Για να μπορέσουν, λοιπόν, δυό άτομα να ζήσουν σαν οικογένεια αρμονικά, θα πρέπει να μην ξεχνούν το ρόλο που οφείλουν να διαδραματίσουν. Θα πρέπει, ακόμα, να είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν κάποια προσωπική ο καθένας φιλοδοξία, και ν΄αφιερώσουν όλες τους τις δυνάμεις για ένα σκοπό. Οι δυό, με την ένωση τους παύουν να είναι δυό. Αυτό πρέπει να το χωνέψουν καλά όλοι οι άντρες και οι γυναίκες. Από τη στιγμή του γάμου τους αποτελούν μιά ενότητα σκοπών και επιδιώξεων. Όχι το δικό μου και το δικό σου, όχι τι θέλω εγώ ή τί αρέσει σε μένα, αλλά τί πρέπει να γίνει για την οικογένεια μας. Στενή και αρμονική συνεργασία δεν μπορεί να νοηθεί αν δεν υπάρχει αμοιβαία διάθεση για θυσία. Εξ’ άλλου πώς μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι αγαπάει κάποιον άλλον όταν δεν είναι πρόθυμος να θυσιάσει κάτι γι΄αυτόν; Πάντως όσο περισσότερο αγαπάει ο άντρας και όσο περισσότερο υποτάσσεται η γυναίκα του σ΄αυτόν, τόσο περισσότερο δένονται μεταξύ τους και μπορούν να προχωρήσουν σε στενή συνεργασία και αρμονική συμβίωση.
Πηγή: Μπορεί να υπάρξει… ευτυχισμένος γάμος, Dr Ανανίας Καβάκας
